ปวดเข่า เกิดจากอะไร และจะมีวิธีดูแลตัวเองอย่างไรหากมีอาการ
ปวดเข่า โดยชีวิตประจำวันของเรา ต้องเดิน วิ่ง นั่ง ลุกขึ้นลง หากข้อเข่ามีปัญหาขึ้นมา จะส่งผลกระทบต่อทุกกิจกรรมในชีวิตอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ข้อเข่าเป็นกระดูกข้อต่อขนาดใหญ่ที่สุดของร่างกาย เป็นส่วนสำคัญที่ต้องรองรับน้ำหนักตัวของเจ้าของร่างกาย และเป็นข้อต่อที่สำคัญในการเคลื่อนไหว ดังนั้น อาการปวดเข่า คงไม่มีใครอยากจะเป็น แต่ถ้าเป็นขึ้นมาแล้ว จะต้องทำอย่างไร เรามีคำตอบให้กับคุณ
1. อาการ ปวดเข่า ในวัยรุ่น ทำไมถึงเกิดขึ้นได้
อาการปวดเข่าไม่ได้เกิดขึ้นกับ ผู้สูงวัยอย่างเดียว ในวัยรุ่นสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ซึ่งสาเหตุสำคัญที่สุด คือ การเจ็บเข่าเนื่องจากกิจกรรมที่มีการใช้เข่ามาก เช่น การวิ่ง กระโดด เต้นและกีฬาที่เกี่ยวข้องกับเข่า เช่น บาสเกตบอล ฟุตบอล และเทนนิส
นอกจากนี้ อาการปวดเข่ายังสามารถเกิดขึ้นได้ จากโรคหรือภาวะทางการแพทย์อื่นๆ เช่น ข้อเข่าเสื่อม ข้อเข่าอักเสบ จากความผิดปกติ ทางสภาพร่างกายก่อนวัยอันควร หรือจากการใช้งานเข่ามากเกินไป หรือจากอุบัติเหตุ ก็เป็นได้
อาการปวดเข่าในวัยรุ่นสามารถรักษาได้ด้วยการพักผ่อน ใช้วิธีการคลายเครียด เช่น การนวดเข่า การเย็นประคบเพื่อลดการอักเสบ ซึ่งวัยรุ่นที่อายุยังน้อยสามารถฟื้นตัวหายได้รวดเร็วโดยธรรมชาติอยู่แล้ว
2. ปวดเข่า กินอะไรดี
การปวดหัวเข่าเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น อายุ, การทำกิจกรรมที่ทำให้ภาระหัวเข่ามากขึ้น, หรือเนื่องจากโรคข้อต่างๆ อาหารที่ทานอาจช่วยบรรเทาอาการปวดหัวเข่าในบางกรณี แต่ไม่ได้หายโดยสิ้นเชิง อย่างไรก็ตาม คุณสามารถเพิ่ม การบริโภคอาหารที่ดีต่อสุขภาพข้อต่างๆ เช่น
- ปลาที่มีไขมันไม่อิ่มตัว เช่น ปลาแซลมอน และ ปลาแม็กเคอเรล เนื่องจากประกอบด้วย โอเมก้า-3 ซึ่งมีประโยชน์ต่อข้อ
- ผักและผลไม้สีสด มีคุณค่าทางโภชนาการที่ดี และมีแอนติออกซิแดนต์ที่ช่วยต้านการอักเสบ
- นมและผลิตภัณฑ์นม เช่น นมเปรี้ยว ช่วยให้ได้รับแคลเซียมและวิตามิน D ที่ดีต่อกระดูกและข้อ
- งาดำ ช่วยให้ได้รับแคลเซียมสูง และมีสารเซซามินที่ช่วยลดการอักเสบของข้อต่อ
- น้ำมันมะกอกและอินทผาลัม มีไขมันไม่อิ่มตัวที่ดีต่อสุขภาพ
- ถั่วและเมล็ด มีโปรตีน และวิตามินที่ดีต่อสุขภาพข้อ
- การทำกิจกรรมที่เหมาะสม และควบคุมน้ำหนักให้เหมาะสม เพื่อลดภาระให้กับหัวเข่า ก็สามารถทำควบคู่ ไปกับการทานอาหารที่ดีต่อข้อเข่า เพื่อช่วยให้ข้อเข่าฟื้นตัวได้รวดเร็วยิ่งขึ้น
3. ปวดเข่ากินยาอะไรดี
หากคุณ ปวดเข่า ควรปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยอาการและรับคำแนะนำเกี่ยวกับการรักษาที่เหมาะสม อย่างไรก็ตาม ยาที่มักใช้ในการบรรเทาอาการปวดเข่าคือ
- ยาแก้ปวดและอักเสบ (NSAIDs) เช่น ไอบูโพรเฟน นาปรอกเซน หรือดิคลอเฟนัก ยาเหล่านี้สามารถบรรเทาอาการปวด และอักเสบในข้อได้
- ยาพาราเซตามอล (Paracetamol) ยานี้เป็นตัวเลือกที่ปลอดภัย ในการบรรเทาอาการปวดข้อ แต่ไม่มีประสิทธิภาพในการลดอักเสบ
- ยาประเภทครีม หรือเจล ที่ประกอบด้วย สารเสพติดตัวยาแก้ปวด อาจนำไปทาบริเวณที่ปวดเพื่อลดอาการปวด
คำเตือน ยาทุกประเภท ก็คือ สารเคมีที่มีฤทธิ์กระทำต่อการทำงานของร่างกาย ซึ่งผลข้างเคียงที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ คือ ภาระการทำงานของไตที่หนักขึ้นในการกรองสารเคมีออกจากร่างกาย ทำให้เซลล์ไตเสื่อมลง หากทานยาเคมีต่อเนื่องเป็นเวลานาน
4. ปวดเข่าตอนกลางคืน
ถ้าคุณ ปวดเข่าจี๊ดๆ ตอนกลางคืน คุณสามารถลองปฏิบัติตามคำแนะนำด้านล่างนี้ เพื่อบรรเทาอาการปวด
- ปรับท่านอน
ลองหาท่านอนที่นุ่มนวลและสบาย หากนอนด้านข้าง ควรวางหมอนระหว่างขาเพื่อลดความดันบนข้อเข่า หากนอนหงาย วางหมอนใต้เข่าเพื่อลดความเครียดบนข้อ - ยืดกล้ามเนื้อและนวดเข่า
การยืดกล้ามเนื้อและนวดเข่าอย่างเบาๆ ก่อนนอนสามารถช่วยลดความตึงเครียดและปวดเข่า - ประคบร้อน หรือประคบเย็น
ประคบร้อน หรือประคบเย็นที่บริเวณข้อเข่า ด้วยถุงน้ำแข็งหรือถุงน้ำร้อนเพื่อลดอาการปวดและอักเสบ - ปรับน้ำหนัก
หากคุณมีน้ำหนักเกิน การลดน้ำหนักอาจช่วยลดความกดทับและปวดเข่า - ลองกินยาแก้ปวด
คุณสามารถกินยาแก้ปวดเช่น พาราเซตามอล เพื่อบรรเทาอาการปวดเฉพาะหน้าได้ แต่อย่าทานยา ติดต่อกันเป็นเวลานาน เพราะเป็นการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ
5. อยู่ดีๆ ก็ปวดเข่าขึ้นมา
การปวดเข่าแบบอยู่ดีๆ ก็เป็นขึ้นมา อาจเกิดจากหลายสาเหตุ ดังนี้
- โรคข้อเข่าเสื่อม อาจเป็นไปได้ว่าคุณเสี่ยงที่จะเป็นโรคข้อเข่าเสื่อมอยู่แล้ว ซึ่งจะทำให้เข่าปวดขึ้นมาเมื่อถึงจุดที่เป็นสะสมมานาน
- การอักเสบของเอ็น อาจเกิดจากการใช้งานเอ็นเกินหรืออาจเป็นโรคอักเสบเอ็น
- บาดเจ็บจากการเคลื่อนไหวหรือท่านอน การเคลื่อนไหวที่ไม่ถูกวิธีหรือท่านอนที่ไม่เหมาะสมอาจเป็นสาเหตุของการ ปวดเข่า
- ภาวะกล้ามเนื้ออ่อนแรง การออกกำลังกาย ไม่เพียงพอหรือความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ไม่เพียงพอ อาจเป็นสาเหตุของการปวดเข่าได้
- การอักเสบของเยื่อบุรอบข้อ อาจเกิดจากการใช้งานข้อเข่าผิดวิธีก่อให้เกิดการอักเสบขึ้นมา
ควรพิจารณาปรึกษาแพทย์ หรือนักกายภาพบำบัด เพื่อวินิจฉัยที่แน่นอน และรับคำแนะนำเกี่ยวกับการดูแลและรักษาที่เหมาะสม
6. วิธีลดอาการปวดเข่า วิธีแก้ปวดหัวเข่า
วิธีลดอาการ ปวดเข่า และวิธีแก้ปวดหัวเข่า มีข้อแนะนำดังนี้
- การพักเข่า
หยุดการใช้งานข้อเข่าชั่วคราว เพื่อลดการอักเสบและปวด - วิธีการใช้ความเย็นและความร้อน
ใช้แพ็คน้ำแข็งหรือผ้าขนหนูชุ่มน้ำอุ่น เพื่อลดอาการปวดและอักเสบ - ยกขาขึ้น
ยกขาที่ปวดขึ้นให้สูงกว่าระดับหัวใจ เพื่อลดบวมและปวด - การดูแลน้ำหนัก
ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม เพื่อลดภาระในข้อเข่า - ออกกำลังกายเพื่อเสริมสุขภาพข้อเข่า
ออกกำลังกายเพื่อเสริมกล้ามเนื้อรอบข้อเข่า โดยเน้นการยืดเส้นเอ็น และการเสริมกล้ามเนื้อ - การสวมใส่อุปกรณ์สนับสนุน
ใช้เครื่องยืดเข่า, ยืดข้อ, หรือใช้ไม้เท้าในการเดิน - การแก้ปวดด้วยยา
รับประทานยาแก้ปวด เช่น ยาอนาลเจสิก ยาพาราเซตามอล
7. ปวดเข่า กดแล้วเจ็บ
ปวดเข่าเมื่อกดแล้วเจ็บอาจมีหลายสาเหตุ ดังนี้
- การอักเสบของเส้นเอ็น หรือกล้ามเนื้อรอบข้อเข่าจากการออกกำลังกายหรือกระทำที่ทำให้เกิดความเครียด และเสียหายในส่วนของเส้นเอ็นหรือกล้ามเนื้อ
- ภาวะเข่าเสื่อม การสึกหรอของกระดูก และอาการเสื่อมของกระดูกและข้อต่อ อาจนำไปสู่ปวดเข่าเมื่อกด
- โรคข้อเข่านักวิ่ง (Runner’s knee) หรือโรคกระดูกอ่อนเข่าอักเสบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งบริเวณเข่าด้านหน้า ซึ่งเกิดจากการแทกของลูกสะบ้าระหว่างการวิ่ง
- การบาดเจ็บข้อเข่า อาการบาดเจ็บในข้อเข่าอาจเกิดจากการเคลื่อนไหว ที่ไม่เหมาะสมหรือการกดแรงกระแทกมากเกินไปที่ข้อเข่า
- การสะสมของผลึก แคลเซียมในข้อเข่า หรือโรคเก๊าท์เทียม ทำให้เกิดอาการปวดเมื่อกดลงที่ข้อเข่า
- การอักเสบในบริเวณข้อเข่า อาจเกิดจากการติดเชื้อ หรือสาเหตุอื่นๆ ที่ทำให้เกิดอักเสบในข้อเข่า
หากปวดเข่าเมื่อกดแล้วเจ็บ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยสาเหตุ และการรักษาที่เหมาะสม ระหว่างนี้ควรหยุดการใช้งานข้อเข่าที่ทำให้เสียวปวด และปฏิบัติตามข้อแนะนำในการดูแลรักษาข้อเข่า ที่กล่าวมาก่อนหน้านี้
